De Creditcards
De security agencies weten waar je bent. De Amerikaanse dienst verzamelt elke dag miljarden keer gegevens van de locatie van mobiele telefoons. Zo heeft deze dienst een database opgebouwd met locatiegegevens van honderden miljoenen mobiele apparaten over de hele wereld.
Dat zou ook handig kunnen zijn. Zou je zelf toegang tot deze database mogen hebben om te bewijzen dat je, in elk geval je mobiele telefoon waarmee je toch onlosmakelijk verbonden bent, op een bepaald moment op een bepaalde plaats was, en niet op een andere, waar een gebeurtenis plaatsvond waarvan het lijkt alsof jij daar persoonlijk bij betrokken was, wat niet zo is en waar je ook niet mee in verband gebracht wilt worden.
Ze is een aantal weken in de oude Franse stad om op de fabriek die haar werkgever daar heeft te werken. Ze verblijft in een prettig hotel in het centrum van de oude stad, aan het hoofdplein met een aantal restaurants op loopafstand. Zoals gebruikelijk gaat ze elk weekend naar huis, op vrijdagmiddag laat weg, om dan op maandag kort na de lokale lunchtijd weer terug te zijn.
Om verbindingsvluchten te vermijden, waar altijd wat mee is, of de een vertraagd, of de ander, waardoor ze zeker 1 op de 2 keer grote vertraging oploopt en soms niet eens op dezelfde dag thuiskomt of de hele maandagse werkdag verliest, rijdt ze naar het gemakkelijk bereikbare vliegveld met goede directe verbindingen met Schiphol, bijna 300 kilometer zuidelijk. De weg is goed en gemakkelijk. Vanaf het industrieterrein waar de fabriek staat is ze binnen een paar honderd meter op de snelweg en daarna is het, met veel heuvels en tunnels, bijna alleen rechtdoor tot de afslag naar het vliegveld, over het algemeen file vrij. Het is wel een tolweg, met frequent te passeren tolstations.
Ze gebruikt twee creditcards, een voor de grotere uitgaven, zonder limiet omdat de creditcard maatschappij een geavanceerde manier gebruikt om te beoordelen of de uitgaven passen bij het gedragspatroon van de klant, en een tweede creditcard van haar Nederlandse bank met een lage limiet die ze gebruikt voor kleine uitgaven zoals de tolkosten en restaurantuitgaven en die ze wat losjes in een aparte reisportemonnee heeft. Met de lage kredietlimiet loopt ze weinig risico wanneer ze die verliest of wanneer hij gestolen wordt. Ze heeft hiermee geleerd toen in de Spaanse stad beide creditcards bij dezelfde beroving gestolen werden waarna haar collegas gedurende enkele weken alles voor haar moesten betalen. In deze baan heeft ze geen collegas die kunnen bijspringen. De creditcard voor de grote uitgaven blijft door de week veilig opgeborgen in de hotelsafe, alleen bij reizen voor aankomst en vertrek is ze kwetsbaar met beide op zak, denkt ze.
Haar werkgever heeft een omslachtig systeem om haar onkosten goed te keuren. De kostendeclaratie voor een opdracht wordt met alle bonnen aangetekend naar haar manager in de V.S. gestuurd die deze controleert, aftekent, goedkeurt en weer aangetekend terugstuurt. Dit is achteraf en daardoor zijn, ondanks het algemene reisvoorschot dat ze heeft, de bedragen die zij zo soms tijdelijk het bedrijf moet voorschieten vrij hoog. Ze maakt wel eens het grapje dat je rijk moet zijn om deze baan te kunnen doen vanwege het herhaaldelijk voorschieten van de hoge kosten. Dit is echter alleen het geval wanneer er een vertraging is in de betaling, wat bijna nooit voorkomt.
Als het goed is adresseert haar manager de goedgekeurde kostendeclaratie aan de boekhoudafdeling die deze dan zo snel mogelijk als de standaardprocedure toelaat betaalt. Soms echter maakt haar manager een fout, of in elk geval adresseert hij de envelop met de goedkeuring aan haarzelf, waardoor deze weken in haar postbak blijft liggen, tot ze weer een keer terugkomt in het kantoor in Nederland.
Om dit te beheersen controleert ze zo af en toe met haar telefoon haar banksaldo en stort via de telefoon, wanneer nodig, bij van haar spaarrekening. Zo lost ze het op, zonder ooit bij haar manager te klagen. Het gaat een tijdlang goed en de opdracht op de fabriek in Zuid-Frankrijk vraagt haar aandacht. Ze is in een goed humeur, het komt niet in haar op dat haar manager het deze maand wel eens verkeerd kan doen, ze vertrouwt erop dat de betalingen goed verlopen en denkt er niet aan om haar saldo na te kijken om te zien of haar onkosten van de vorige opdracht al zijn betaald.
Op de vrijdag wil ze bij het verlaten van het hotel de rekening van de week betalen. De creditcard blokkeert, wat nog nooit is gebeurd. Ze krijgt een bang vermoeden, maar laat aan de hotelreceptie niets blijken en haalt de creditcard met de lage limiet voor kleine betalingen tevoorschijn. Ze rekent even, er moet nog voldoende ruimte zijn voor deze betaling, maar dan moet er volgende week wel een oplossing zijn voor de andere creditcard. Gelukkig, de creditcard wordt geaccepteerd en ze kan de rekening betalen. Eenmaal op kantoor controleert ze het saldo op haar rekening, te laag om de creditcardafrekening van de afgelopen maand te betalen. Er is nog geen bijschrijving van haar vorige declaratie geweest. Ze wordt boos op zichzelf, ze had het ook moeten controleren. Nu ze het een keer niet heeft gedaan loopt het ook onmiddellijk fout. Ze vult het saldo aan en belt de creditcardmaatschappij, die belooft begin volgende week een nieuwe incasso uit te voeren en de creditcard vrij te geven wanneer ze de betaling ontvangen hebben. Ze belt het kantoor van haar werkgever in Nederland, de controller kijkt haar post na en bevestigt dat daar een envelop van haar manager ligt met, gezien de dikte van de envelop, vermoedelijk de goedgekeurde declaratie. Ze geeft hem toestemming de envelop te openen en inderdaad, zoals verwacht, de goedkeuring van de kosten van de vorige opdracht. De Controller zal het bedrag zo snel mogelijk overmaken. Het oplossen van de financiele perikelen die met de creditcard blokkering samenhangen neemt vrijwel de gehele ochtend in beslag, ze komt bijna niet aan werken toe, verzet afspraken naar de maandag en belooft zichzelf dat ze dan de achterstanden zal goedmaken nu alles weer opgelost lijkt.
Later in de middag gaat ze op weg naar huis, via de snelweg met de auto naar het vliegveld. Bij het eerste tolstation blokkeert de creditcard die ze nog over heeft, de kaart die ze normaal gebruikt voor kleinere uitgaven. Ze schrikt, wat kan daar nu mee aan de hand zijn. Vanmorgen heeft ze er het hotel nog mee betaald. Gelukkig werkte hij toen nog. Dan nu maar contant betalen, dit duurt allemaal langer maar het kan. Ze heeft nooit veel contant geld bij zich omdat ze alles met een creditcard betaalt, maar ze heeft wel genoeg voor de vier tot vijf tolstations die ze onderweg passeert . Veel meer hoeft ze tot de maandag niet te betalen en als het goed is zijn er dan geen problemen meer.
Wanneer ze bij het vliegveld komt aanrijden ziet ze een ongewoon groot vliegtuig staan dat ze niet kan thuisbrengen als een van de bekende types. In haar vliegtuig, tijdens het taxien naar de baan om op te stijgen, hangen een aantal van de mannelijke passagiers over de stoelen om naar het grote vliegtuig te kijken. Uit het enthousiasme waarmee ze over het vliegtuig praten begrijpt ze dat dit het prototype is van de Airbus A380, die in een fabriek vlakbij dit vliegveld geproduceerd wordt en nu gereed staat om een eerste testvlucht te maken. Het is het grootste passagiersvliegtuig ter wereld met zitplaatsen voor ruim 500 passagiers. Het oogt reusachtig en torent boven alle andere vliegtuigen uit.
Ze komt laat thuis op vrijdagavond. Op het antwoordapparaat staat een bericht van de creditcard maatschappij van haar Nederlandse bank. Ze vragen of ze zo snel mogelijk contact op wil nemen. Het klinkt alarmerend, alsof er iets grondig fout is, wat ze kan bevestigen want de creditcard werkt niet meer. Op dit moment heeft ze zelfs geen enkele werkende creditcard meer en is financieel vleugellam. Gelukkig is ze thuis en niet ergens in een hotel, onderweg. Ze is blij met het bericht, kennelijk heeft de creditcardmaatschappij al iets geconstateerd en actie ondernomen. Dit maakt het voor haar gemakkelijker. Ze hoeft niet te zoeken naar een telefoonnummer en haar verhaal meerdere keren uit te leggen omdat ze steeds met andere medewerkers verbonden wordt omdat niemand weet wat ze aan moeten met haar probleem. Ze heeft een telefoonnummer om morgen te bellen en een naam om naar te vragen.
De zaterdagochtend belt ze het op het antwoordapparaat genoemde telefoonnummer en vraagt naar de genoemde persoon. Hij klinkt verontrust wanneer ze hem spreekt. Ze vraagt wat er aan de hand is. Hij vraagt haar naar haar laatste betalingen en ze bevestigt dat ze de vrijdag haar hotelrekening in de Franse stad met de creditcard heeft betaald, maar niet waarom ze die kaart dit keer hiervoor heeft gebruikt. Ze denkt dat dit deze situatie alleen maar verder zal compliceren.
De man vertelt dat vrijwel tegelijkertijd met de betaling van de hotelrekening haar creditcard op die vrijdag ook gebruikt is in Indonesie, op Oost-Java, voor een betaling van benzine. Of het kan dat dit ook door haar betaald is, of ze daar op dat tijdstip was. De stem van de man klinkt ongelovig, hij gelooft het zelf niet en het systeem van de creditcardmaatschappij heeft de combinatie van betalingen gesignaleerd met behulp van waarschijnlijkheidscontroles zoals een te grote geografische afstand tussen plaatsen waar de creditcard in een bepaalde tijdsperiode gebruikt is.
Ze haalt opgelucht adem. Wat een geluk dat ze die dag de creditcard heeft gebruikt en nog wel zo toevallig voor een betaling waar ze normaal gesproken deze creditcard helemaal niet voor gebruikt zou hebben. Een transactie waardoor het controlesysteem van de creditcard maatschappij op rood is gaan staan. Eigenlijk moet ze haar manager nog dankbaar zijn dat hij haar goedgekeurde onkostendeclaratie zo geadresseerd heeft dat deze in haar postbak is blijven liggen.
Ze legt uit waar ze zelf daadwerkelijk was. De man zegt toe dat ze een nieuwe creditcard krijgt met een nieuw nummer, opgestuurd naar haar huisadres, terwijl het oude nummer geblokkeerd zal blijven om te voorkomen dat daar nog meer frauduleuze transacties mee gedaan worden. Ze zucht, hoe moet dat volgende week, ze moet de vlucht voor het komende weekend nog boeken en betalen maar met welke creditcard.
Dan realiseert ze zich dat ze geluk heeft gehad, ze hoort wel verhalen van collegas met frauduleuze afschrijvingen en aantonen dat zij het niet geweest zijn die de betaling hebben gedaan is soms niet eenvoudig. Voor haar is het nu gemakkelijk, het is bij een afschrijving gebleven en de dader is op grote afstand van haar onmiddellijk tegen de lamp gelopen. Door haar betaling van de hotelrekening die ze vrijwel op hetzelfde tijdstip heeft gedaan was duidelijk waar zij was, en, nog belangrijker, waar zij niet was. Hoe zou het gelopen zijn wanneer ze deze bewijzen niet had. Om te beginnen had het veel langer geduurd voordat het ontdekt zou zijn. Welke andere vastleggingen zijn er waarmee ze kan aantonen waar ze zelf daadwerkelijk was? Haar mobiele telefoon geeft altijd haar locatie aan, maar wie houdt dit bij, kan ze wanneer ze deze informatie nodig heeft om iets aan te tonen deze informatie opvragen en is dat dan bruikbaar? Gelukkig hoeft dat deze keer niet.